• 

  Naslovna 1

• 

  Naslovna 2

• 

  Naslovna 3

• 

  Naslovna 4

• 

  Naslvna 5

• 
  ICTM Announces Results of the 2025 Internal Calls for Projects

  16. 6. 2025.

• 
  Obaveštenje za istraživače – navođenje zahvalnice u publikacijama u 2025 godini

  10. 3. 2025.

• 
  Saopštenje za javnost Univerziteta u Beogradu – Instituta za hemiju, tehnologiju i metalurgiju

  30. 1. 2025.

• 
  Open Science Platform 2.0

  27. 12. 2024.

• 
  Minister of Science, Technological Development and Innovation visiting ICTM

  27. 12. 2024.

Other news

Research centers

• Department of Chemistry

• Department of Electrochemistry

• Department of Catalysis and Chemical Engineering

• Department of Microelectronic Technologies

• Department of Materials and Metallurgy

• Department of Ecology and Technoeconomics

• Research Topics

• Centres of Excellence

• Projects

• Accredited Laboratory

• Open Science

• Internal Conference "A Step Forward"

• International Cooperation and Project Office

• Technology Transfer Office

• 

  Univerzitet u Beogradu

• 

  Zajednica instituta Srbije

• 

  Ministarstvo nauke, tehnološkog razvoja i inovacija

• 

  Fond za nauku Republike Srbije

• 

  Fond za inovacionu delatnost

• 

  KOBSON

• 

  Универзитет у Београду

• 

  Заједница института Србије

• 

  Министарство науке, технолошког развоја и иновација

• 

  Фонд за науку

• 

  Фонд за иновациону делатност

• 

  KOBSON

• 

  University of Belgrade

• 

  Association of Institutes of Serbia

• 

  Ministry of science, technological development and innovation

• 

  Science Fund

• 

  Innovation Fund

• 

  KOBSON

O Institutu

• Promovisanje znanja i inovacija kao društvenih vrednosti

• Negovanje kulture istraživačke saradnje

• Stimulisanje širenja znanja

• Negovanje preduzetničkog duha

• Društvena odgovornost nauke

• Inkluzivnost, raznolikost, otvorenost

• Institut danas

• Nagrade i priznanja

• Galerija
  mediji

• Institut nekada

• Alumni

Project type:

international,

granted by ORGANISATION FOR THE PROHIBITION OF CHEMICAL WEAPONS,

Project Account No: L/ICA/ICB/218811119

Duration:

2019 - 2021

Project Coordinator:

University of Belgrade - ICTM - National Institute of the Republic of Serbia, Department of Chemistry, Belgrade, Serbia

Participants:

University of Belgrade - ICTM - National Institute of the Republic of Serbia, Department of Chemistry, Belgrade, Serbia

University of Belgrade – Faculty of Chemistry, Serbia

Institute for Medicinal Plant Research “Dr. Josif Pančić”, Serbia

University of Bologna, Department of Pharmacology and Biotechnology, Italy

Project Manager:

Dr Dejan Gođevac, ICTM - Department of Chemistry

Number of Researchers:

11

Aim and Scope:

The scope of the project is to develop final and easy to follow protocols to unequivocally detect the fraud of specific type of herbs and dietary supplements using metabolomics approach. This approach will overcome traditional methods based on a „target list” that can often fail to detect peculiar events. Special attention will be given to the detection of chemical compounds that might be harmful for human health. This comprehensive metabolomics approach aims to protect the genuine producers and consumers from fraud by detecting, deterring and therefore preventing adulterations and counterfeits.

Specific objectives of the project are:

1.          To detect unique biomarkers of adulterants and counterfeits found in the herbs and dietary supplements.

2.         To develop NMR, GC-MS, LC-MS, or HPTLC based metabolomics platform for detection of unique biomarkers of adulterants and counterfeits found in specific herbs and dietary supplements.

3.         To disseminate project results in order to raise awareness of herbs and dietary supplements frauds.

Major Results:

a. Plant species and adulterant selected, dietary supplements selected.

The criteria for plant species selection was based on their high price and strong market demand. The first two plants selected for the further investigation were Origanum vulgare L. and Origanum onites L. Olive leaves, myrtle, sumac, cistus, and blackberry leaves determined as potential adulterants of O. vulgare L. and O. onites L. Next, chokeberry (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott) was also plant selected for the further investigation. Solanum nigrum, Phytolacca dodecandra, Sambucus ebulus, and Sambucus nigra determined as potential adulterants of Aronia melanocarpa.

For the selection of the most suitable dietary supplements for the investigation, special attention was given to weight loss supplements. This is according to our previous coincidental findings where synthetic chemicals with strong physiological effect and possible serious undesirable side effects were detected in the supplements declared as “natural”.

b. GC-MS, NMR, LC-MS, and HPTLC analyses performed

Oregano samples were subjected to GC-MS and ¹H NMR profiling. Chokeberry and its adulterants samples were subjected to morphological analysis and HPTLC profiling. Two dietary supplements, were analyzed by NMR methods.

c. Statistical models created

d. Biomarkers of adulterants and counterfeits identified

Pinitol was established as a biomarker of oregano adulterated with cistus.

The next biomarkers of chokeberry adulterants identified: betanin (Phytolacca dodecandra), petunidin 3-O-(p-coumaroyl)-rutinoside-5-O-glucoside (Solanum nigrum), and Cyanidin 3-O-sambubioside (Sambucus nigra).

In one dietary supplement, sibutramine a synthetic appetite suppressant which has been discontinued in many countries, has been identified. In another dietary supplement, fluoxetine, an antidepressant drug, has been identified.

Selected publications:

1. Manuela Mandrone, Lorenzo Marincich, Ilaria Chiocchio, Alessandra Petroli, Dejan Gođevac, Immacolata Maresca, Ferruccio Poli. NMR-based metabolomics for frauds detection and quality control of oregano samples. Food Control. 2021, 108141
2. Stefan Ivanović, Petar Ristivojević, Gordana Zdunić, Danilo Stojanović, Katarina Šavikin, Dejan Gođevac. Detection of Chokeberry Adulteration by HPTLC-Based Metabolomics. 2nd International UNIfood Conference, 24th-25th September 2021, University of Belgrade
3. Stefan Ivanović, Dejan Gođevac, Petar Ristivojević, Gordana Zdunić, Danilo Stojanović, Katarina Šavikin HPTLC-based metabolomics approach for the detection of chokeberry adulteration, submitted
4. Stefan Ivanović, Manuela Mandrone, Katarina Simić, Mirjana Ristić, Marina Todosijević, Boris Mandić, Dejan Gođevac. GC-MS-based metabolomics for the detection of adulteration in oregano samples. submitted

Contacts:

Dr Dejan Gođevac, ICTM - Department of Chemistry, Studentski trg 12-16, 11000 Beograd
E-mail: dejan.godjevac@ihtm.bg.ac.rs

Žarko Jovanović-Žare, doktor tehničkih nauka, rođen je 17. juna 1932. godine u Valjevu, od oca Dragomira, poreklom iz Koceljeve i majke Ljubice (devojački Milojević) iz Beograda.

Osnovnu školu i gimnaziju završio u Valjevu, diplomirao je na tada Prirodno-matematičkom fakultetu, odsek fizička hemija u Beogradu. Magistar je fizičke hemije od 1971, a doktor tehničkih nauka od 1982. godine. Vojsku je služio u Zagrebu i Varaždinu kao pripadnik ABHO jedinice, 1959/60.

Kratko je, pre i posle odsluženja vojnog roka, radio u valjevskom „Krušiku“ (1959 i 1960-62), a zatim do penzionisanja 2002. godine u naučnoj ustanovi Institut za hemiju, tehnologiju i metalurgiju u Beogradu, kao asistent (1962), istraživač (1965), samostalni istraživač (1967), vodeći istraživač (1974), viši naučni saradnik (1985), naučni savetnik (1995). U IHTM-u je bio upravnik (1975-1980) i direktor Odeljenja za katalizu (1981-1985), direktor Instituta za katalizu i hemijsko inženjerstvo (1986-1988), a  od 1988. i generalni direktor Instituta za hemiju tehnologiju i metalurgiju, sa kog mesta je 2002. i penzionisan.

Aktivno se bavio naučnoistraživačkim radom u užoj oblasti fizičke hemije-katalizi, i to na teorijskim i praktičnim problemima, a takođe i analizom sintermaterijala tipa SmCo5. Radio je i rukovodio na više naučnoistraživačkih projekata finansiranih iz fondova za nauku i privredu tadašnje Jugoslavije i Srbije. Recezent je doktorskih disertacija branjenih u Sofiji, Bugarska.Bio je aktivni organizator i učesnik slovensko-bugarskog simpozijuma o heterogenoj katalizi u Beogradu 1977. i 1982. godine.

Objavio je 57 naučnih radova u inostranim i domaćim časopisima, 23 naučna rada saopštena su na međunarodnim skupovima, 31 naučni rad saopšten je na domaćim skupovima; ima dva zaštićena patenta i četiri tehnička rešenja i tehnologije.

Bio je član je Srpskog hemijskog društva od 1962. godine i član njegovog predsedništva od 1996. godine. Bio je član Odbora za hemijsku industriju Republičke zajednice nauke Srbije (1982/90), član naučnih odbora simpozijuma i savetovanja u Portorožu (1984), Beogradu (1986) i Zadru (1987), ekspert Saveznog komiteta za nauku i tehnologiju za ocenu programa i projekata finansiranih od Saveznog fonda za nauku SFRJ (1988), član Odbora za hemijsku tehnologiju Saveta fonda za nauku (1990/94) SRJ, član Stručnog veća Univerziteta u Beogradu za izbor u zvanja i odobravanje tema doktorskih teza za hemiju i biohemiju (1992/97), član Saveta za naučno-tehnološku politiku Ministarstva za nauku i tehnologiju Srbije (1992/93), član Saveta za nauku i tehnologiju Privredne komore Jugoslavije (1994/98), član Naučno-nastavnog veća Univerziteta u Beogradu (1988/94 i 1997/98) i član komisije Ministarstva za nauku i tehnologiju za izbor u naučna zvanja od 1993 do 1999. godine.

Iza sebe je ostavio suprugu Ankicu i sina Vladimira.

Posle ovako impresivne biografije, neophodno je pomenuti i ko je, zapravo, u kolektivu IHTM-a, gde je proveo najveći deo svog radnog veka i ostvario sve profesionalne uspehe, bio Žarko Jovanović. Teško je govoriti o Žarku onima koji ga nisu poznavali. Nemoguće je preneti atmosferu koju je širio oko sebe. A oni koji su ga poznavali i imali tu retku privilegiju da sarađuju sa njim, svedoče da je Žarko bio omiljeni i poštovani član kolektiva, omiljeni rukovodilac, čovek sa kojim se nije bilo moguće posvađati, i neko ko je u srcima i dušama svojih saradnika ostavio neizbrisiv pečat. Zauvek ćemo ga pamtiti i nositi u svojim najlepšim uspomenama.